czwartek, 30 grudnia 2010

wysłuchawszy dezyderat...

...pt czytelników zdjęłam nadmiar literek i będę je teraz grzecznie dawkować ;-)

wtorek, 28 grudnia 2010

wanted (1): tego samego gatunku

Szukam lekarza, który chciałby mnie leczyć.  

Mnie, jednostkę ludzką, a nie jednostkę chorobową, z którą do niego przychodzę, bo to ja przychodzę z ową jednostką, a nie jednostka ze mną. Dla którego będę Izą B., wiosen (niestety już) 30, oczy piwne, na głowie pokręcone, w głowie wciąż pstro. Znaki szczególne: zmęczona, smutna, w życiu pusto, zmęczona, bardzo zmęczona. Mimo tego uparcie nie chcę być okazem gatunku F31 – bo nie znam takiego gatunku ani ja, ani Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Zoologicznej. Jeśli już do jakiegoś gatunku należę, to jest on ten sam po obu stronach biurka i nazywa się homo sapiens, co do członu sapiens zachodzą czasem wątpliwości. Nie chcę też być moim peselem, moim numerem dowodu, moim adresem czy telefonem, listą zażywanych przeze mnie specyfików i inwentarzem moich prób samobójczych. Szukam lekarza, dla którego moja jednostkowość będzie nadrzędna wobec każdej klasyfikacji gatunkowej, z tabelkami DSM i ICD na czele, a moja osoba i moja historia w procesie leczenia ważniejsza od teczki z dokumentacją. Nie lubię być teczką. Mam na imię Iza.

(c.d.n.)

siedem lat i pięć protekcji

Moją przygodę z psychiatryczną służbą zdrowia zaczęłam jesienią roku 2003. Będzie siedem lat, już ponad, a przygodzie z depresją/chad za chwilę stuknie lat osiem. Długo. Wychowała mnie pani Irena, o której już kiedyś w blogu na biegunach opowiadałam. Wyfrunąwszy spod jej skrzydeł od dwóch lat leczę się w PZP przy IPiN, czyli miejscu, w którym teoretycznie rzecz biorąc znaleźć powinnam najbardziej fachową pomoc w Warszawie. W dodatku za darmo, czyli za pieniądze podatników. I poniekąd tę fachową pomoc znajduję - byłabym nieuczciwa twierdząc, że nie. Tyle, że... nieco rozmija się ona z moimi oczekiwaniami.

Do mojego obecnego lekarza trafiłam w sytuacji, nazwijmy to, emergency. Ze skierowaniem do psychiatryka w torebce i poważnym dylematem, czy aby z niego nie skorzystać i nie zamknąć się w tym przybytku na Święta i Nowy Rok. Zupełnie nie wiedziałam jednak, z czym to się je. Z czym się je szpital jakikolwiek, a wariatkowo w szczególności. Co to znaczy. Jak się to robi. Zadzwoniłam więc do najbliższej na moim horyzoncie osoby, która wiedzieć mogła. Bałam się, panicznie się bałam. Ciocia Bożenka była miła. Zaprowadziła do pani doktór. Też miłej. Pani doktór zadała parę pytań i zaprowadziła do pana doktora. Siwy, również wyglądał na miłego. Przekonywanie go, by mnie przyjął, było dość zabawne, lub może lepiej - tragikomiczne. No ale element komizmu niezaprzeczalnie był:

- Słuchaj, D. dała skierowanie. Ty musisz panią przyjąć!
- Muszę?
- No musisz. Pani ma pięć protekcji.
- Jakie pięć, jeśli widzę dwie?
- No pięć. Ja raz. Bożena dwa. D. trzy. Pani cztery. Ty pięć. Czyli nie masz wyjścia.

Pan pokiwał głową i się zgodził. Zapisał w kalendarzu, zapytał o ubezpieczenie, poinformował "ja to jestem urzędnik" i kazał przynieść rmuę. Nie wiedziałam wówczas, jak głęboka prawda kryła się w słowach, którymi mi się przedstawił..........

"Niech mu Pani da szansę" - powiedziała mi wówczas pani Marysia i poparła ją pani Irena. Przyznałam im rację. Może nie potrzebuję już serca, mam je wszak gdzie indziej. Może dobry, sprawny urzędnik wystarczy, jeśli właściwie przekłada papierki i wzorowo posługuje się procedurami? Wiele osób słysząc nazwisko bije czołem i zachwala. Z pewnością nie bezpodstawnie. Dałam sobie czas, dałam jemu czas. Coś zrobiliśmy, czegoś nie. Bilans nie jest na minusie, ale za bardzo na plusie również nie. Mam poczucie, że czas powoli się kończy i że pora szukać następnego gniazda.

* * *

"Stawia Pani wysoką poprzeczkę" - powiedziała refleksyjnie jedna z uczestniczek castingu. Taka, coby go pewnie wygrała, gdyby nie to, że sama się wycofała. "Może być trudno znaleźć kogoś, kto do niej doskoczy" - dodała. Zamyśliłam się. Tak, wiem. Ja to dobrze wiem. Tylko tak się złożyło, że przez pięć lat leczenia u pani Ireny zostałam przez nią rozpuszczona i nie potrafię zejść poniżej tego poziomu. Co więcej, zachłannie chciałabym wyżej, ponieważ urosłam i moje potrzeby również wydoroślały. Nie potrafię wyrzec się tego, do czego z takim trudem sama się pięłam, pod wiatr, po ciemku, przez tonę strachu, hektolitry łez, kilometry książek, wiele godzin psychoterapii. I nie widzę powodu, żeby to robić. Jest mi trochę smutno, że wśród osób, z którymi o tym rozmawiam, mało kto mnie rozumie i mało kto wspiera.

Siedem lat to wystarczająco dużo czasu, by samej chorując uważnie przyjrzeć się psychiatrii, psychiatrom i pacjentom psychiatrów, a w istocie szerzej - medycynie, lekarzom i pacjentom tych lekarzy. Na żywo, w internecie, w mediach, obserwując lekarzy moich i niemoich, różne modele chorowania i leczenia - przez siedem lat zdążyłam się dużo pozastanawiać i dojść do konkretnych wniosków. Zdążyłam przemyśleć i przedefiniować w sobie znaczenie i wartość relacji lekarz-pacjent oraz świadomie opowiedzieć się po stronie konkretnej filozofii zdrowia i choroby implikującej określony kształt procesu chorowania, zdrowienia i leczenia. Która u swych podstaw jest filozofią - człowieka. 

Postanowiłam więc powalczyć. To nie jest ani łatwe, ani przyjemne i wbrew temu, co mi ktoś zasugerował, nie stanowi perwersyjnej formy rozrywki. To boli i kosztuje, a ja w imię wyższych celów zagryzam zęby. Traktuję ten casting jak inwestycję. Być może kiedyś się poddam, być może całkiem niedługo, ale na razie - wciąż szukam. Szukam lekarza. Moje siedmioletnie przemyślenia, które w ciągu ostatniego miesiąca mielę i mielę we wszystkie strony, składają się na list gończy w odcinkach. Będzie dużo, dużo czytania, jakoś wszak trzeba nadrobić roczne zaległości na blogu. Feedback mile widziany.

poniedziałek, 27 grudnia 2010

dodatkowo nie mogłam przy niej palić

Jak jedni wiedzą, a inni nie, od pewnego czasu prowadzę casting na psychiatrę. Można się łatwo domyślić, że preselekcja odbywa się w internecie. Najbardziej lubię opatrzone zdjęciem rzeczowe notki napisane własnoręcznie przez potencjalnych kandydatów i wiszące na stronie poradni, w której przyjmują, wraz z lokalizacją i cennikiem - ale czasem takowych nie ma. Są za to portale typu "znanylekarz.pl", "porzadnylekarz.pl" czy "rankinglekarzy.pl", w których każdy może zamieścić opinię na temat danego specjalisty i przypisać mu odpowiednią liczbę gwiazdek. Potem jednym kliknięciem myszki można się z czyjąś opinią zgodzić lub nie (i nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zgodzić się lub nie 50 razy pod rząd). Prawdę mówiąc przeczytawszy rzeczową notkę również lubię zajrzeć w takie miejsce, ale... obarczone jest to naturalnym ryzykiem. Ryzykiem oplucia monitora. Moje najnowsze wykopalisko:

Szczerze mówiąc w ogóle mi pani Magda nie pomogła. Miałam depresję, dobrała mi złe leki, nic się po nich nie zmieniło, w ogóle miałam wrażenie, że uważa mnie za czubka, tzn .patrzyła tak, jakby miała w głowie "o, takiej córki to bym nie chciała". I jeszcze to pudełko chusteczek na stoliku...przecież gdy ktoś ma depresję to chce mu się płakać i tak a jak jeszcze zobaczy, że są chusteczki to już w ogóle wpada w ryk. Dla mnie to była prowokacja, jakby wszyscy czekali aż się rozkleję. Poza tym...niby stwierdziła depresję,ale dla mnie to było dziwne, jeszcze za kórymś razem upewniała się czy "na pewno" mam tak na imię (nie powiem jak, bo to nieważne). Jak taka osoba ma mnie poznać, skoro nie pamięta jak się nazywam. I jeszcze to koszmarne miejsce. Najpierw w jakimś domu a potem w pokoiku w takim "bunkrze" bo inaczej tego nie nazwę. Najlepszy byłby psychiatra z którym można wyjść, pochodzić, wpaść gdzieś na kawę, spędzić trochę czasu, palić przy nim itp... A właśnie: dodatkowo nie mogłam przy niej palić, po prostu cudownie. Tylko się przez to denerwowałam i myślałam, aby jak najszybciej wyjść na papierosa. Nie polecam 

No więc wychodzi, że do pani Magdy nie mam po co iść. Palić nie pozwala, takiej córki nie chce, prowokuje chusteczkami i przepisuje nieskuteczne leki, pewnie umyślnie. A fuj, do sądu z nią, albo przynajmniej Izby Lekarskiej! 

sobota, 25 grudnia 2010

substancja dobrych życzeń

Za sprawą facebookowej globalizacji zapożyczam od Joanny post z bloga Haliny Bortnowskiej, o wdzięcznym tytule


Bożonarodzeniowy traktat o życzeniach

Życzenia to poważna sprawa. Nie są banalnym dodatkiem do prezentów, zdawkową deklaracją. Prezenty mogą być symbolicznym wyrazem życzeń, ale dobrych życzeń nie zastąpią. Od dawna apeluję o dowartościowanie życzeń. Sama myślę nad nimi, myślę przede wszystkim nie o tym, co powiem, lecz co czuję, o wewnętrznym otwieraniu się ku ludziom, którym dobrze życzę; o czymś, co może jest modlitwą za nich, albo prościej: gotowością, staraniem, by mogli przyjąć coś ode mnie, czy ze mnie, coś, co zrobi im dobrze, pocieszy, wzbogaci. 

Coś takiego dostępne jest wszystkim, ale szczególnie ważne staje się na starość. Bo to, co weźmiecie ze mnie, będzie żyło Waszym życiem, nie zmarnuje się. A więc istotne jest zbudowanie w sobie substancji dobrych życzeń. Bezimienna ta substancja jest przekazywana wraz z uściskiem nawet byle jakimi słowami, takimi jak "zdrowia, bo to najważniejsze" albo "wszystkiego najlepszego". To już lepszym jest zwrotem, bo każdy życzeniobiorca może sam rozstrzygnąć, co uważa za najlepsze dla siebie. 

Przygotowanie życzeń to nie wymyślanie formułek, lecz zebranie się w sobie, aby naprawdę podejść z rzeczywistą, ciepłą, działającą życzliwością. Można ją kierować ją ogólnie, to znaczy generalnie ku osobie, przywołując ją z oddali albo patrząc na nią z bliska, na opłatek w jej palcach. Można objąć życzeniami plany i pragnienia tej osoby, znane lub pozostające tajemnicą. Dobre plany, twórcze tęsknoty - wszystkiemu, co Twoje, gorąco sprzyjam. I tak spełnia się podstawowe życzenie: Święta są radosne!


***
Ten traktacik napisany dla Was, dla Ciebie, prześlij dalej komu zechcesz, dołączając do swoich życzeń również moje. 

Ten traktacik przesyłam więc Wam, którzy tu zaglądacie - wraz z substancją moich dobrych życzeń, na Święta i nadchodzący rok. 

sobota, 18 grudnia 2010

kali, krowy

[Miało być w dwóch odcinkach, ale nie będzie i w związku z tym będzie długie - bo to jednak ta sama historia].

Swego czasu, jeszcze w liceum, w gronie znajomych mi osób funkcjonowało określenie "jehowy". "To jest jehowe!" - mawiał na pielgrzymkowym postoju Bury, który później został księdzem. Mawiała tak samo Irminka, która potem skończyła teologię i spędziła dwa lata w zakonie. Kto jeszcze wtedy tak mawiał - nie pamiętam. Pamiętam, że działało na mnie jak płachta na byka, że protestowałam, że tupałam, kopałam w kostki. Na próżno. Słoik, który nie chciał się otworzyć był jehowy i już. A żadna z tych osób nie była ani głupia, ani niewrażliwa, co więcej - mocno pracowały nad tym, by żyć głęboko i prawdziwie po chrześcijańsku. Tfu. Katolicku. Patrzyli na mnie pobłażliwie, ja wszak zadawałam się z poganami (w politycznej poprawności nazywanymi chrześcijanami innych wyznań).

"Ta kanapa jest pedalska" - usłyszałam któregoś dnia od znajomego, który właśnie kończył na moją cześć sprzątać pokój i siłował się z kanapą, która nie chciała się złożyć. Nogi się pode mną ugięły i usiadłam, usadziła mnie mieszanka złości i bezsilności doprawionej komizmem sytuacyjnym i poczuciem wszechogarniającego absurdu . Paranoję schowałam do kieszeni, uśmiałam się głośno i złowrogo powiedziałam, że jeśli jeszcze raz to usłyszę, to nie będę się przy nich krępowała używać retoryki moich znajomych, i tym sposobem w domu Świadków Jehowy zamieszka jehowa kanapa.

"Bo wiesz, ten czajnik jest jehowy" - powiedziała w listopadzie tego roku dawno nie widziana Kasia, w której belgijskim mieszkanku właśnie gościłam. "Nie, Kasiu, on jest katolicki" - odparłam ze złością. Nie mogłam uwierzyć, że człowiek o piętnaście lat starszy i - chciałoby się - dojrzalszy, przy tym wciąż głęboko wierzący, pogłębiający swą wiarę i zaangażowany w życie Kościoła nadal posługuje się tym samym określeniem. Że nie przeszkadza mu ani to, że miesza z błotem tych, których uważa za pogan (a do kogo przyszedł Jezus? i czy to nie on kazał szanować każdego człowieka? Po kiego diabła w ewangelii mamy przypowieść o Samarytaninie?), ani to, że pomiata Imieniem Bożym. Jakie by nie były samogłoski, których w tekście nie ma i twardych dowodów nie znajdziemy, to spółgłoski są te same, w żydowskiej tradycji święte. Zawsze mi się wydawało, że Jezus był żydem, a nakaz szanowania Imienia pochodzi z tej samej Biblii, którą czytamy w Kościele. Z jakichś przyczyn również w Biblii tysiąclecia od pewnego czasu figuruje tetragram - ale to pewnie również wyłącznie polityczna poprawność.

Gdy jehowy stał się również spóźniający się pociąg, zaprotestowałam jeszcze raz, próbując nawiazać rozmowę. Rozmowa została brutalnie ucięta, nie wolno mi było nic powiedzieć. "Nie będę z tobą rozmawiać, bo ty jesteś uprzedzona do Kościoła katolickiego!" - usłyszałam i o mało nie usiadłam znowu[*]. Komunikat został wielokrotnie powtórzony i musiałam bardzo walczyć o to, by móc wypowiedzieć jedno zdanie - to, które zamieszczam w przypisie. Zrozumiałam. "Katolicki czajnik" nie był metaforą - "katolicki czajnik" został odebrany jako atak. Z pewnością tak właśnie czuje się Świadek Jehowy słysząc sformułowanie "jehowy słoik". Ale Kali tego nie widzi, kiedy to on kradnie krowy. Ci, co kradną krowy jemu, są uprzedzeni.

[*] Z pewnością tak właśnie jest. Spędziwszy w Kościele parę dobrych lat mojego życia, zdarłszy pazury na głębokich duchowych poszukiwaniach z pewnością mam wszelkie podstawy ku temu, by się uprzedzać, czyli - w moim tego słowa rozumieniu - wydawać nieuzasadnione sądy o czymś, czego nie znam. Nie jestem uprzedzona. Jestem krytyczna i jest mi bardzo smutno. Wolałabym dobrze myśleć o rodzinnym domu, w którym wyrosłam i który opuściłam, by pójść dalej życiową drogą. Ale nie potrafię trwać w iluzji.


***


"Ej, co jest, masz polio???" - krzyknęła do młodszego brata pewna francuska piętnastolatka, gdy młody jakoś niefortunnie stanął i o mało co nie wywrócił krzesła. W obecności dorosłych, którzy... się chórem roześmieli. Czułam się głupio, ale postanowiłam zawalczyć: "Amelie, polio to ciężka choroba, to nic wesołego, kiedy się ją ma" - wyjaśniłam spokojnie, jako że nikt inny tego nie zrobił. Nie to, że się nie bałam - przeciwstawić się kolektywowi nie jest łatwo i żołądek miałam ściśnięty. Kolektyw spojrzał na mnie z politowaniem i wyjaśnił: "po francusku tak się mówi, kiedy ktoś jest niezgrabny". Mhm. Byłam tylko barbarzyńcą, który przyjechał z zacofanego kraju, w którym na polu można spotkać konia, a w telewizji człowieka chorego na polio. Zaiste, Janka Ochojska porusza się czasem niezgrabnie. Nie pamiętam, czy wdałam się wówczas w dalszą rozmowę i czy zapytałam, czy tak samo nie reagują, gdy kogoś określa się mianem downa. Pamiętam, że się nad tym zastanawiałam. Ale to było 12 lat temu.

"Bo wiesz, Robert, ja mam sklerozę" - powiedziała w luźnej gadce pewna pani do człowieka chorującego na SM, a on zaoponował stanowczo, z uśmiechem: "nie, Krysiu, sklerozę to mam ja!". Pani zaczęła tłumaczyć, że wcale nie on, tylko ona, bo ona wszystkiego zapomina. Człowiek pokiwał głową i nie wdał się w dalszą dyskusję. Ja też milczałam. I wcale nie było do śmiechu. Myślałam o tym, że od kiedy SM zaistniało na moim bliskim emocjonalnym horyzoncie i nabrało konkretnego znaczenia, słowo "skleroza" wyszło z mojego języka. Naprawdę wyszło. Jeśli czasem zdarzy mi się zagalopować, czuję na sobie wzrok Smoka, przy którym ktoś posłużył się słowem "kiepski". "Czy Pani jest pewna, że zna znaczenie użytego przed chwilą przymiotnika?" - mówi dobitnie i srogo. Zdarza mi się zapomnieć własnej głowy, ale - nie, nie mam sklerozy. Tylko... dlaczego miewam schizofrenię, jeśli to nie moje F?

"Ona jest normalna, ona nie jest psychiatryczna" - tłumaczyła mi dzisiaj pewna znajoma, zachęcając do porozmawiania wprost z panią, z którą rozmawiać się krępowałam. "Mamo........." - pomyślałam. Nogi się nie ugięły, tylko mina zrzedła. Zobaczyłam pedalsko-jehową kanapę w domu Świadków Jehowy i psychiatryczną siebie na tej kanapie. W dodatku ćwierćżydówa. Schiza totalna. A przede mną moją rozmówczynię [czyżby sklerotycznie zapomniała o moich żółtych papierach?] - na barykadach o wolność, demokrację, równouprawnienie kobiet i poszanowanie mniejszości.  Po-lo-nia żyd-ki!!! Wa-ria-ci do ga-zu!!!

***

Jak to jest z tym językiem?
Jak to jest z tymi kategoriami?
Nie da rady bez Aliena?


[jeśli istnieje jeszcze ktoś, kto nie zniechęcił się wielomiesięczną ciszą i czasem tu zagląda, to nie miałabym nic przeciwko dyskusji w komentarzach]

środa, 15 grudnia 2010

przekleństwo styczniowej wiosny

Gdyby wiosna nadeszła w styczniu
to nastałby później smutny czerwiec
ze zwiędłymi różami
pod zmęczonym niebem 

...

Arnhild Lauveng, "Niepotrzebna jak róża"
drugie czytanie

czwartek, 2 grudnia 2010

however you spell

Sylwia wkleiła na facebooku, a ja nie mogłam się oprzeć i piratuję. Wsiewo łutszewo ;-)

środa, 27 stycznia 2010

od sąsiadki

Antek chory, nie weźmie udziału w przedszkolnym przedstawieniu z okacji Dnia Babci i Dziadka. Płacz i histeria. 
mama Gab: Antek, jutro dziadkowie przyjdą, zrobisz im prywatne przedstawienie, nie rycz.
Antek: Do jutra to ja zapomnę ten wierszyk na maksa.
Ryk.

KURTYNA
więcej antkowych mądrości tu

wtorek, 26 stycznia 2010

ten jest z ojczyzny mojej

Ten, co o własnym kraju zapomina
Na wieść, jak krwią opływa naród czeski,
Bratem się czuje Jugosłowianina,
Norwegiem, kiedy cierpi lud norweski,

Z matką żydowską nad pobite syny
Schyla się, ręce załamując z żalem,
Gdy Moskal pada czuje się Moskalem,
Z Ukraińcami płacze Ukrainy.

Ten, który wszystkim serce swe otwiera,
Francuzem jest, gdy Francja cierpi, Grekiem,
Gdy naród grecki z głodu obumiera.
Ten jest z ojczyzny mojej. Jest człowiekiem.

Antoni Słonimski, 1943

W nocy z 22/23 stycznia tablica pamięci Lizy i Jakuba Rotbaumów, twórców Teatru Żydowskiego we Wrocławiu, zyskała taki wygląd:










...a kamienice przy ul. Włodkowica wzbogaciły się o napis i kolejne malunki. Ostatni raz te rejony wyglądały podobnie w czerwcu 2009, wcześniej w styczniu 2009. Można sobie o tym poczytać np. tu i tu.

Proszę, podpiszcie petycję do prezydenta Wrocławia

niedziela, 24 stycznia 2010

matka to matka



lenistwo jest matką
wszystkich niepowodzeń,
ale matka to matka,
matkę się szanuje!

czwartek, 21 stycznia 2010

see mercury falling

wiekopomny dzień: 21.01.2010
i co, będzie lepiej?
ma być.




Fill my eyes
O Lithium sunset
And take this lonesome burden
Of worry from my mind
Take this heartache
Of obsidian darkness
And fold my darkness
Into your yellow light

I've been scattered I've been shattered
I've been knocked out of the race
But I'll get better
I feel your light upon my face

Heal my soul
O Lithium sunset
And I'll ride the turning world
Into another night
Into another night
Into another night
See mercury falling... 

modlitwa optymisty

Magda vel poetkam powiesiła dziś na forum dla wariatów "modlitwę optymisty". Pollyanną trąci na odległość, ale wszak Pollyanna tak całkiem głupia nie była. No więc ocalam Pollyannę od zapomnienia. Any comments welcome.

Dziękuję za:

- bałagan, który muszę posprzątać po imprezie,
bo to oznacza, że mam przyjaciół,

- podatki, które muszę zapłacić,
ponieważ to oznacza, że jestem zatrudniony,

- trawnik, który muszę skosić, okna, które trzeba umyć,
bo to oznacza, że mam dom,

- ubranie, które jest troszeczkę ciasne,
ponieważ to oznacza, że mam co jeść,

- cień, który patrzy, kiedy pracuję,
bo to oznacza, że jestem na słońcu,

- ciągłe narzekanie na rząd,
ponieważ to oznacza, że mamy wolność słowa,

- duży rachunek za ogrzewanie,
bo to oznacza, że jest mi ciepło,

- panią, która siedzi za mną w kościele i drażni swoim śpiewem,
ponieważ to oznacza, że słyszę,

- stosy rzeczy do prania i prasowania,
bo to oznacza, że moi ukochani są blisko,

- budzik, który odzywa się każdego ranka,
ponieważ to oznacza, że żyję,

- zmęczenie i obolałe mięśnie pod koniec dnia,
bo to oznacza, że byłem aktywny.

(link ze strony : mojadroga.urs.pl/pray46.htm)

wtorek, 12 stycznia 2010

kto da więcej?

  • Jean Vanier "La depression"
    = "Jak pokonać depresję?"
  • Caroline Carr, "Living with the black dog"
    = "Życie w cieniu depresji".
  • Joanne Greenberg, "I never promised you a rose garden"
    = "Życie to nie bajka"
  • Arnhild Lauveng, "I morgen var jeg alltid en løv" ("jutro zawsze byłam lwem")
    = "Byłam po drugiej stronie lustra"
  • ...
Zapytałam o to Arnhild. Wcale nie jest szczęśliwa z powodu tego wybryku, ba, z jej reakcji wnioskować by można, że nawet jest całkiem wkurzona. Tłumaczki twierdzą, że zmiana była z nią konsultowana, ona, że nikt jej o zgodę nie pytał. Dlaczego wydawcy mogą robić z tytułami co im się żywnie podoba? Czy naprawdę pod ich prawdziwymi tytułami nikt by tych książek nie kupił? Czy może są aż tak idiomatyczne, że zrozumieć się ich bez pomocy usłużnego tłumacza nie da? Nie lubię być traktowana jak osioł. I nie lubię, gdy tłumacz zabija książkę.